Câu phức hợp là gì? Tuyệt chiêu học tiếng Anh dễ nhớ

Trong quá trình học tiếng Anh chắc hẳn bạn đã được làm quen với các loại câu đơn, câu ghép, câu phức,… Có một dạng câu nâng cao phát triển từ các loại câu cơ bản kia đó là câu phức hợp. Dạng câu này được dùng nhiều hơn trong cả văn viết lẫn giao tiếp thường ngày. Vậy đây là dạng câu tiếng Anh gì? Dùng như thế nào? Cùng Edulife tìm hiểu rõ hơn về dạng câu này để bạn có thể tự tin áp dụng dễ nhớ nhất. 

Câu phức hợp trong tiếng Anh là gì và ví dụ

Câu phức hợp (Complex Sentence) là một câu gồm một mệnh đề chính và ít nhất có một mệnh đề phụ thuộc. Mệnh đề chính mang ý nghĩa hoàn chỉnh còn mệnh đề phụ thuộc không thể đứng một mình và thường bắt đầu bằng liên từ phụ thuộc như: because, although, if, when, since, while,…

Có thể hiểu đơn giản câu phức hợp gồm mệnh đề chính + mệnh đề phụ thuộc bắt đầu bằng liên từ phụ thuộc. Sử dụng dạng câu này sẽ giúp bạn diễn đạt lý do, thời gian, điều kiện, kết quá và các thông tin khác một cách mạch lạc, rõ ràng hơn trong cả văn viết lẫn hội thoại tiếng Anh.

Ví dụ:

• Because it was raining, we stayed indoors /bɪˈkəz ɪt wəz ˈreɪnɪŋ, wi steɪd ˌɪnˈdɔːrz/ → Vì trời đang mưa nên chúng tôi ở trong nhà.
• She didn’t go to the party although she was invited /ʃi ˈdɪdənt ɡəʊ tuː ðə ˈpɑːti ɔːlˈðəʊ ʃi wəz ɪnˈvaɪtɪd/ → Cô ấy không đi dự tiệc mặc dù đã được mời.
• I’ll call you when I arrive /aɪl kɔːl juː wen aɪ əˈraɪv/ → Tôi sẽ gọi cho bạn khi tôi tới nơi.

Vai trò của câu phức hợp trong giao tiếp và viết

Sử dụng câu phức hợp trong tiếng Anh mang lại nhiều lợi ích giúp diễn đạt câu rõ ràng hơn, nâng cao trình độ ngôn ngữ,… Dưới đây là những vai trò quan trọng của loại câu này trong giao tiếp hàng ngày và viết học thuật. Cụ thể:

• Cho phép người dùng trình bày mối quan hệ giữa các ý tưởng rõ ràng, mạch lạc hơn, giúp người nghe/người đọc dễ hiểu hơn.
• Giúp nối các ý lại với nhau một cách tự nhiên, không phải dùng nhiều câu đơn rời rạc. Điều này tạo sự trôi chảy, sự chuyên nghiệp trong giao tiếp.
• Trong các bài viết học thuật, email công việc hay văn bản mô tả sử dụng câu phức hợp giúp bạn trình bày luận điểm một cách có chiều sâu, hợp logic, tự nhiên hơn.
• Làm phong phú cấu trúc ngữ pháp khi sử dụng, điều này đặc biệt hữu ích trong các kỳ thi tiếng Anh như IELTS, TOEIC, TOEFL,…
• Thay vì viết nhiều câu đơn ngắn dễ lặp từ thì bạn có thể kết hợp chúng thành câu phức hợp để bài nói hoặc bài viết sẽ sinh động, hấp dẫn hơn.

Cấu trúc câu phức hợp

Câu phức hợp trong tiếng Anh được chia thành nhiều dạng cấu trúc khác nhau, mỗi loại lại có cách sử dụng riêng biệt. Dưới đây là các dạng cấu trúc phổ biến thường gặp, bao gồm:

Mệnh đề độc lập (Independent Clause)

And, but, or, so, for, yet, nor là các liên từ dùng để kết nối các câu độc lập thành câu phức hợp để tạo ra mối quan hệ đồng thời, trái ngược hoặc tương phản giữa chúng. Mỗi câu độc lập tồn tại một mình và có thể chứa cả chủ ngữ, vị ngữ thể hiện một hành đồng, tình huống hoặc ý kiến riêng của nó.

Ví dụ:

• She likes to swim, and he prefers to run → Cô ấy thích bơi, còn anh ấy thì thích chạy (and kết hợp hai hành động có tính song song).
• I studied all night, but I still failed the test → Tôi đã học suốt đêm, nhưng tôi vẫn trượt bài kiểm tra (but thể hiện sự tương phản giữa nỗ lực và kết quả).
• Do you want pizza, or would you prefer pasta? → Ban muốn ăn pizza hay mì Ý? (Từ “or” trong câu đưa ra lựa chọn giữa hai khả năng).
• The weather is nice, so let’s go for a walk → Thời tiết đẹp nên chúng ta hãy đi dạo (so chỉ kết quả của điều kiện thời tiết).

Mệnh đề phụ thuộc (Dependent Clause)

Mệnh đề phụ thuộc không thể đứng một mình vì không diễn đạt trọn vẹn ý nghĩa. Vì vậy nó cần được gắn với mệnh đề chính bằng liên từ phụ thuộc như: because, although, when, if, since, while, until,… Các loại mệnh đề phụ thuộc gồm:

Mệnh đề trạng từ: Đóng vai trò như một trạng từ trong câu và dùng để trình bày các thông tin về thời gian, nguyên nhân, mục đích, điều kiện, địa điểm, kết quả, cách thức hoặc so sánh. 

Ví dụ:

• After I finish my work, I will go to the gym → Sau khi tôi hoàn thành công việc, tôi sẽ đi đến phòng tập (after thể hiện thời gian).
• She went to the store because she needed to buy some groceries → Cô ấy đã đến cửa hàng vì cần mua một số đồ tạp hóa (because nêu lý do).

Mệnh đề danh từ: Đóng vai trò như một danh từ trong câu và thường làm chủ ngữ, tân ngữ hoặc bổ ngữ cho câu.

Ví dụ: 

• What he said made me happy → Những gì anh ấy nói khiến tôi hạnh phúc (mệnh đề làm chủ ngữ).
• I don’t know where she went → Tôi không biết cô ấy đã đi đâu (mệnh đề làm tân ngữ của động từ know).

Mệnh đề tính từ: Đóng vai trò như một tính từ trong câu, bổ sung thông tin về một danh từ trong câu chính.

Ví dụ: 

• The book that I borrowed from the library is very interesting → Nghĩa: Cuốn sách mà tôi mượn từ thư viện rất thú vị (mệnh đề that I borrowed from the library bổ nghĩa cho The book).
• The person who won the competition is my friend → Người thắng cuộc thi là bạn của tôi (mệnh đề who won the competition bổ nghĩa cho The person).

Liên từ kết hợp (Coordinating Conjunctions)

Liên từ kết hợp dùng để kết nối hai mệnh đề độc lập lại với nhau trong câu. Một số liên từ phổ biến gồm:

• For /fɔːr/ → vì.
• And /ænd/ → và.
• Nor /nɔːr/ → cũng không.
• But /bʌt/ → những.
• Or /ɔːr/ → hoặc.
• Yet /jet/ → tuy nhiên.
• So /səʊ/ → vì thế.

Liên từ phụ thuộc (Subordinating Conjunctions)

Liên từ phụ thuộc được dùng để nối mệnh đề phụ thuộc với mệnh đề chính và  chúng thể hiện quan hệ về thời gian, nguyên nhân, điều kiện, sự nhượng bộ,… Các từ phổ biến gồm:

• Although /ɔːlˈðəʊ/ → mặc dù.
• Because /bɪˈkəz/ → bởi vì.
• Since /sɪns/ → vì, kể từ khi.
• If /ɪf/ → nếu.
• When /wen/ → khi.
• While /waɪl/ → trong khi.
• Until /ʌnˈtɪl/ → cho đến khi.
• Unless /ənˈles/ → trừ khi.
• Though /ðəʊ/ → mặc dù.
• Even if /ˈiːvn ɪf/ → ngay cả khi.
• As /æz/ → khi, vì.
• Before /bɪˈfɔːr/ → trước khi.
• After /ˈɑːftə(r)/ → sau khi.

>> Xem thêm:

• Nắm vững cấu trúc Enjoy trong tiếng Anh chỉ trong ít phút

• Công thức và cách dùng câu điều kiện loại 1 chính xác

Các loại câu phức hợp thường gặp

Tùy thuộc vào chức năng của mệnh đề phụ thuộc mà câu phức hợp được chia thành ba loại phổ biến như sau:

Câu phức hợp với mệnh đề trạng ngữ

Mệnh đề trạng ngữ đóng vai trò như một trạng từ, bổ nghĩa cho động từ trong mệnh đề chính và thể hiện các ý nghĩa về thời gian, nguyên nhân, điều kiện, mục đích, kết quả, tương phản,… Có một số liên từ phụ thuộc thường gặp đối với mệnh đề trạng ngữ như sau:

• Because /bɪˈkəz/: bởi vì
• Although /ɔːlˈðəʊ/: mặc dù
• When /wen/: khi
• If /ɪf/: nếu
• Since /sɪns/: bởi vì, kể từ khi
• While /waɪl/: trong khi

Ví dụ:

• Because it was raining, we stayed indoors (/bɪˈkəz ɪt wəz ˈreɪnɪŋ, wi steɪd ˈɪndɔːz/) → Vì trời mưa nên chúng tôi ở trong nhà.
• Although she was tired, she kept working (/ɔːlˈðəʊ ʃi wəz ˈtaɪəd, ʃi kept ˈwɜːkɪŋ/) → Mặc dù cô ấy mệt, cô ấy vẫn tiếp tục làm việc.

Câu phức hợp với mệnh đề danh từ

Mệnh đề danh từ hoạt động như một danh từ trong câu, nói đóng vai trò là chủ ngữ, tân ngữ hoặc bổ ngữ trong câu chính. Một số từ nối thường gặp trong mệnh đề danh từ bao gồm:

• What /wɒt/: cái gì
• That /ðæt/: rằng
• Whether /ˈweðə(r)/: liệu rằng
• How /haʊ/: như thế nào
• Why /waɪ/: tại sao

Ví dụ:

• What she said surprised everyone (/wɒt ʃi sed səˈpraɪzd ˈevriwʌn/) → Những gì cô ấy nói đã khiến mọi người ngạc nhiên.
• I don’t know where he went (/aɪ dəʊnt nəʊ weə hi went/) → Tôi không biết anh ấy đã đi đâu.

Câu phức hợp với mệnh đề quan hệ

Mệnh đề quan hệ là mệnh đề phụ dùng để bổ nghĩa cho một danh từ hoặc đại từ trong mệnh đề chính và nó sẽ bắt đầu bằng các đại từ quan hệ như sau:

• Who /huː/: người (chủ ngữ)
• Whom /huːm/: người (tân ngữ)
• Which /wɪtʃ/: cái gì (đối tượng không phải người)
• That /ðæt/: người hoặc vật
• Whose /huːz/: của ai

Ví dụ:

• The woman who called you is my teacher (/ðə ˈwʊmən huː kɔːld juː ɪz maɪ ˈtiːtʃə(r)/) → Người phụ nữ đã gọi bạn là giáo viên của tôi.
• I found the book that you lost (/aɪ faʊnd ðə bʊk ðæt ju lɒst/) → Tôi đã tìm thấy cuốn sách bạn làm mất.

Cách sử dụng câu phức hợp trong các tình huống khác nhau

Câu phức hợp là công cụ tuyệt vời để biểu đạt ý tưởng rõ ràng, mạch lạc, đầy đủ hơn trong cả văn nói và văn viết. Việc sử dụng thành thạo loại câu này sẽ giúp bạn nâng cao trình độ tiếng Anh, tạo ấn tượng chuyên nghiệp trong các tình huống học thuật và giao tiếp. Cụ thể:

Trong giao tiếp hàng ngày

Trong các cuộc hội thoại thông thường sử dụng câu phức hợp sẽ giúp bạn diễn đạt ý tưởng chi tiết hơn, thể hiện lý do, điều kiện hoặc thời gian của một hành động. Điều này giúp lời nói trở nên tự nhiên, dễ hiểu, có chiều sâu hơn thay vì chỉ dùng những câu đơn đơn giản. Các tình huống thường gặp, bao gồm như sau:

• Diễn đạt lý do: I didn’t go out because it was raining => Tôi không ra ngoài vì trời đang mưa.
• Diễn đạt điều kiện: If you study hard, you will pass the exam => Nếu bạn học chăm chỉ, bạn sẽ vượt qua kỳ thi.
• Nêu thời gian: She called me when she got home => Cô ấy gọi cho tôi khi cô ấy về đến nhà.

Trong văn viết

Sử dụng câu phức hợp trong các bài viết học thuật, luận văn hoặc email chuyên nghiệp là rất quan trọng. Sử dụng dạng câu này cũng giúp tránh lặp từ, giúp bài viết trở nên chuyên nghiệp, dễ đọc hơn cho người chấm hoặc người đọc tài liệu. Vai trò cụ thể:

• Liên kết ý tưởng chặt chẽ.
• Trình bày về dạng nguyên nhân – kết quả.
• Đưa ra lập luận mạch lạc, rõ ràng, tự nhiên hơn.

Lưu ý hãy chắc chắn rằng mỗi mệnh đề trong câu phức hợp có liên kết rõ ràng với nhau. Quan trọng là dùng đúng dấu phẩy khi mệnh đề phụ thuộc đứng đầu câu.

Ví dụ:

• Although the study was limited in scope, the results were significant => Mặc dù nghiên cứu bị giới hạn về phạm vi, nhưng kết quả lại rất đáng kể.
• Since technology continues to advance, online learning has become more accessible => Vì công nghệ ngày càng phát triển, học trực tuyến đã trở nên dễ tiếp cận hơn.

Lưu ý khi dùng câu phức hợp

Câu phức hợp giúp nâng cao khả năng diễn đạt trong tiếng Anh, nhưng để sử dụng hiệu quả, chính xác thì bạn cần ghi nhớ một số nguyên tắc quan trọng dưới đây. Cụ thể:

• Xác định rõ ràng đâu là mệnh đề độc lập và đâu là mệnh đề phụ thuộc.
• Không dùng mệnh đề phụ thuộc một mình như một câu hoàn chỉnh.
• Sử dụng đúng liên từ phù hợp với mục đích diễn đạt (nguyên nhân, điều kiện, thời gian, tương phản…).
• Đặt dấu phẩy sau mệnh đề phụ thuộc khi nó đứng đầu câu.
• Không cần dấu phẩy nếu mệnh đề phụ thuộc đứng sau mệnh đề chính.
• Tránh sử dụng quá nhiều mệnh đề trong một câu khiến câu trở nên rườm rà, khó hiểu.
• Chú ý đến sự hòa hợp giữa các thì trong các mệnh đề.
• Tránh lặp liên từ không cần thiết hoặc dùng sai loại liên từ (coordinating vs subordinating).
• Giữ cho cấu trúc câu mạch lạc, rõ ràng, đặc biệt trong văn viết học thuật.
• Luôn kiểm tra lại câu để đảm bảo đầy đủ ý nghĩa, không có lỗi ngữ pháp.

Khi đã hiểu và sử dụng câu phức hợp một cách thành thạo sẽ giúp bạn nâng cao kỹ năng giao tiếp, viết tiếng Anh rõ ràng, mạch lạc, chuyên nghiệp hơn. Để nâng cao hiệu quả hãy luyện tập thường xuyên qua các đoạn văn, hội thoại, bài viết ngắn để dùng một cách tự nhiên như chính trong ngôn ngữ của bạn. Hãy đồng hành với Edulife ngay từ hôm nay để chinh phục tiếng Anh toàn diện không hề khó.