Cấu trúc câu chủ động và cách phân biệt với câu bị động

Bảng Tổng Hợp Thông Tin về Câu Chủ Động trong Tiếng Anh

Việc lựa chọn giữa câu chủ động và bị động trong tiếng Anh có thể ảnh hưởng lớn đến cấu trúc ngữ pháp, đồng thời quyết định cách người đọc hiểu về trọng tâm của câu. Rất nhiều người học tiếng Anh vẫn nhầm lẫn giữa hai loại câu này, dẫn đến cách dùng chưa phù hợp với ngữ cảnh. Edulife sẽ giúp bạn nắm vững cấu trúc, chức năng của câu dạng chủ động và cách khác biệt nó với câu bị động để sử dụng ngôn ngữ linh hoạt, hiệu quả qua nội dung sau đây.

Câu chủ động là gì?

Câu chủ động trong tiếng Anh là dạng câu mà chủ ngữ chính là người hoặc vật thực hiện hành động. Nói cách khác, đối tượng chủ ngữ trong câu sẽ làm gì đó thay vì chịu tác động từ hành động đó. Loại câu này thường được sử dụng khi người nói muốn nhấn mạnh ai là tác nhân gây ra hành động, khiến câu văn trở nên rõ ràng, trực tiếp và sinh động hơn.

Một số ví dụ về câu chủ động

Khi bạn muốn nói câu mà nhấn mạnh người thực hiện hành động hơn hành động, hãy dùng câu chủ động. Dưới đây là một số ví dụ dễ hiểu về cấu trúc câu này:

• The mother explains the lesson. (Giáo viên giải thích bài học).

→ “The mother” là chủ ngữ đang thực hiện hành động “explains”.

• The cat chased the mouse. (Con mèo đuổi theo con chuột).

→ Ở đây, “the cat” chủ động hành động “chased”.

• Sarah wrote a letter to her friend. (Sarah viết thư cho bạn).

→ “Sarah” là chủ thể thực hiện việc viết thư.

• They built this house in 1995. (Họ xây ngôi nhà này vào năm 1995).

→ Nhấn mạnh “They” là những người xây ngôi nhà được nhắc đến.

• Jolie eats an apple every morning. (Jolie ăn táo mỗi sáng).

→ “Jolie” là người làm hành động ăn, không phải là người bị ăn.

>>> Xem thêm:

• Danh từ
• Đại từ

Chức năng của câu chủ động trong tiếng Anh

Câu chủ động là dạng ngữ pháp cơ bản, là công cụ để tăng hiệu quả trong giao tiếp và viết học thuật. Dưới đây là những chức năng chính của câu dạng chủ động:

• Nhấn mạnh tác nhân thực hiện hành động, giúp người đọc/người nghe dễ dàng nhận ra ai là người làm điều gì đó khi đối tượng thực hiện hành động quan trọng hơn chính hành động đó. 

Ví dụ: The chef created a new dish for the event – Đầu bếp đã tạo ra một món ăn mới cho sự kiện. → Câu này làm nổi bật vai trò của “the chef” – người trực tiếp thực hiện hành động sáng tạo món ăn.

• Giúp câu văn ngắn gọn, rõ ràng, ít rườm rà hơn để truyền tải trực tiếp thông điệp nào đó, tránh gây hiểu nhầm. 

Ví dụ: Lisa painted the wall – Lisa sơn bức tường. → Câu ngắn gọn hơn “The wall was painted by Lisa”.

• Tăng sự tự nhiên trong giao tiếp hằng ngày, ngắn gọn, dễ nói, dễ hiểu. 

Ví dụ: I lost my pens – Tôi làm mất bút. → Ngắn gọn, trực tiếp, gần gũi.

• Tạo sự chủ động trong văn phong, khiến văn bản có sắc thái tích cực, mạnh mẽ, quyết đoán hơn. Điều này đặc biệt quan trọng trong các văn bản như email công việc, bài luận, báo cáo,… 

Ví dụ: Our team achieved the sales target – Đội chúng tôi đã đạt chỉ tiêu doanh số. → Thể hiện sự chủ động và thành tích.

• Kể lại một sự kiện hoặc hành động theo trình tự thời gian rõ ràng, dễ hiểu.

Ví dụ: Anna checked her email, made coffee, and sat down to work – Anna kiểm tra email, pha cà phê rồi ngồi làm việc.

Cấu trúc của câu chủ động

Cấu trúc chung của câu dạng chủ động là:

Chủ ngữ (S) + Động từ (V) + Tân ngữ (O).

Trong đó:

• Chủ ngữ (S): Là chủ thể (người hoặc vật) thực hiện hành động.
• Động từ (V): Mô tả hành động mà chủ ngữ thực hiện.
• Tân ngữ (O): Là người hoặc vật chịu ảnh hưởng của hành động.

Ví dụ:

• My daddy baked a chocolate cake yesterday. – (Bố tôi đã nướng một chiếc bánh sô-cô-la hôm qua).
• The engineer fixed the broken elevator. – (Kỹ sư đã sửa chiếc thang máy bị hỏng).
• Tom delivered the presentation with confidence. – (Tom đã thuyết trình một cách tự tin).
• The black dog chased the ball across the field. – (Con chó đen đuổi theo quả bóng khắp sân).
• Our team launched the new product last Friday. – (Nhóm chúng tôi đã ra mắt sản phẩm mới vào thứ Sáu tuần trước).

Phân biệt câu chủ động và câu bị động

Trong tiếng Anh, một thông điệp có thể diễn đạt bằng cả câu chủ động và bị động. Hai cách diễn đạt tuy cùng nội dung truyền tải nhưng mục đích, trọng tâm và sắc thái câu lại có sự khác biệt rõ ràng. Dưới đây là sự khác biệt về ngữ cảnh khi vận dụng cấu trúc câu này giúp bạn giao tiếp hiệu quả hơn:

Câu chủ động

• Ý nghĩa: Nhấn mạnh người hoặc vật thực hiện hành động.
• Cấu trúc chung: Chủ ngữ + Động từ + Tân ngữ.
• Đặc điểm: Chủ ngữ chủ động làm gì đó.
• Trường hợp nên dùng: Khi muốn tập trung vào “ai làm gì” và cần trình bày thông tin trực tiếp, mạnh mẽ và rõ ràng.

Ví dụ:

• David designs websites for small businesses – David thiết kế trang web cho các doanh nghiệp nhỏ.
• My friend repaired the old bicycle last weekend – Bạn tôi đã sửa chiếc xe đạp cũ vào cuối tuần trước.
• She reads three books every month – Cô ấy đọc ba cuốn sách mỗi tháng.

Câu bị động

• Mục đích: Nhấn mạnh hành động hoặc đối tượng bị tác động thay vì người thực hiện hành động.
• Cấu trúc: Chủ ngữ (bị tác động) + to be + V3/ed + (by + tác nhân).
• Đặc điểm: Chủ ngữ là người/vật nhận hành động.
• Trường hợp nên dùng: Khi muốn tập trung vào kết quả, giảm sự chú ý đến tác nhân hoặc khi không biết, không muốn nêu rõ ai làm việc đó.

Ví dụ:

• Websites are designed by David – Các trang web được thiết kế bởi David.
• The old bicycle was repaired last weekend – Chiếc xe đạp cũ đã được sửa vào cuối tuần trước.
• Three books are read by her every month – Ba cuốn sách được cô ấy đọc mỗi tháng.

Một số lưu ý khi dùng câu chủ động

Mẫu câu thể chủ động dễ hiểu, dễ ứng dụng và phù hợp với nhiều ngữ cảnh. Tuy nhiên để sử dụng hiệu quả nhất mẫu câu này, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:

• Đảm bảo câu có chủ ngữ rõ ràng, là đối tượng thực hiện được hành động. Tránh dùng câu chủ động nếu chủ ngữ không rõ ràng hoặc không thể thực hiện hành động (đồ vật, khái niệm trừu tượng,…).
• Trong văn bản học thuật, biên bản, báo cáo,… cần nêu rõ ai chịu trách nhiệm, ai thực hiện hành vi,… thì nên ưu tiên dùng câu chủ động.

Ví dụ: The marketing team launched the campaign last week. → Nhấn mạnh ai thực hiện hành động, rõ ràng trách nhiệm.

• Tránh lặp một chủ ngữ nhiều trong đoạn văn, dễ khiến câu văn nhàm chán.

Ví dụ: I wrote the plan. I presented it. I got feedback. → Câu lặp “I” quá nhiều.

• Khi sử dụng câu chủ động, bạn cần chia động từ phù hợp với thì và đảm bảo đúng ngữ pháp.

Ví dụ: She write reports every week. → Sửa lại: She writes reports every week.

• Trong văn học thuật hoặc báo chí, nên kết hợp cả câu chủ động và bị động để cân bằng phong cách và làm nổi bật phần quan trọng, không lạm dụng câu chủ động nhiều:

Ví dụ: Researchers conducted the survey. Results were analyzed using specialized software – Các nhà nghiên cứu đã tiến hành cuộc khảo sát. Kết quả đã được phân tích bằng phần mềm chuyên dụng.

Câu chủ động là công cụ hữu ích để trình bày thông tin rõ ràng, nhấn mạnh vào chủ thể thực hiện hành động. Khi được sử dụng đúng cách, mẫu câu này không chỉ giúp câu văn trở nên mạnh mẽ và súc tích hơn mà còn thể hiện chính xác thông tin hơn trong diễn đạt. Hy vọng qua nội dung được Edulife chia sẻ, bạn đã nắm bắt chức năng, cấu trúc, cách dùng, các lưu ý khi dùng câu dạng này để thêm tự tin trong giao tiếp, viết học thuật. Đừng quên tham khảo các khóa học Edulife cung cấp để cải thiện trình độ tiếng Anh, ôn thi chứng chỉ, tìm thấy nhiều cơ hội tốt hơn trong học tập, cuộc sống, công việc nhé!